Bir kimse, hac aylarında umre yaptıktan sonra haccetmeden yolculuğa çıkarsa (Mekke\’den ayrılırsa), Temettu\’ hacısı olma durumu ortadan kalkar mı?

Hamd, yalnızca Allah’adır.

Bir kimse Şevval ayında umre yaptıktansonra Mekke’de ikâmet eder de, ardından aynı yıl hac yaparsa,Temettu’ hacısı olur ve kendisine hac kurbanı (hedy) gerekir. ÇünküTemettu’ haccı; bir kimsenin hac aylarında ihrama girerek umreyapması, ardından da ihramdan çıkması ve sonra da aynıyıl hac için ihrama girmesidir.

Hac ayları şunlardır: Şevval, Zilkâdeve Zilhicce’nin ilk on günüdür.

Bir kimse umre ve hac arasında yolculuğaçıkarsa, bu konuda âlimler arasında görüşayrılığı vardır.

Bu konuda doğru olan görüş şudur:

Bir kimse umre yaptıktan sonra memleketinedönerse,Temettu’ hacısı olmaktan çıkar. Eğermemleketine dönmez de başka bir yere giderse, Temettu’hacısı olarak kalır. Aynı yıl hac yaparsa, kendisinehac kurbanı (hedy) gerekir.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi’ne:

“Ben, Hicrî 1395 yılının Şevvalayında umre menâsikini edâ ettim.Umreyi edâ ettikten sonra beldemedöndüm. Bununla birlikte ben, Allah dilerse, bu yılın hacfarîzasını edâ etmeye kararlıyım. Bundan dolayı banafidye gerekir mi, gerekmez mi?” diye soran kimseye, komite şu cevabıvermiştir:

“Âlimlerin çoğunluğu, aynıyıl hac yaparsan sana hac kurbanı (hedy) gerekmediğigörüşündedirler. Çünkü sen, beldene dönmekle bir seferdehem umreni, hem de haccı edâ etmiş olmuyorsun. Zirâ sen sorduğunsoruda umreyi edâ ettikten sonra hicrî 1395 yılının Şevvalayında beldene döndüğünü ve haccı edâ edinceye kadarMekke’de kalmadığını zikrettin.

Bazı âlimler de, kendi beldene dönmüş veyabaşka bir yere gitmiş olsan bile aynı yıl hacyaptığın takdirde sana hac kurbanı (hedy) gerektiğigörüşündedirler. Çünkü Allah Teâlâ’nın bu konudakişu sözü geneldir:

وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَااسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَالْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِفَفِدْيَةٌ مِْن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْتَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْلَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَارَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُحَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُواْ اللهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللهَشَدِيدُ الْعِقَابِ [ سورة البقرةالآية: 196 ]

“Hac ve umreyi tam olarak Allahiçin yapın. (Hac ve umre için ihrama girdikten sonra herhangi birengel ile hac ve umreden) eğer engellenecek olursanız,kolayınıza gelen kurbanı kesin. Kurban yerine varıncayakadar, başlarınızı tıraş etmeyin.Kim, içinizdenhasta olursa veya başında bir eziyet bulunursa; ona oruçtan,sadakadan veya kurbandan fidye. (Hastalık veya yol emniyetiolmaması gibi sebeplerle haccınızın engellenmesinden) eminolduğunuzda, hacca kadar umre ile faydalanmak isterse, kolayınagelen bir kurban kesmesi gerekir. Ama bulamazsa, hac günlerinde üç;döndüğünüz vakit yedi gün olmak üzere tam on gün oruç tutar. Bu;âilesi Mescid-i Haram’da oturmayanlar içindir. Allah’tan korkun ve bilin kiAllah, azabı pek şiddetli olandır.”(Bakara Sûresi: 196)

Bu konudahac kurbanı gerekmediğine dâir, âlimlerin çoğunluğunungörüşüne göre fetvâ verilmekte ve bu fetvâya göre hareketedilmektedir.” (İlmîAraştırmalar ve Fetvâ Dâmî Komitesi Fetvâları; c: 11, s: 366).

Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:

“Bir kimse, Temettu’ haccı için ihrama girerse,Mekke’ye vardığı zaman (Beytullah’ı) tavaf etmesi, (Safâ veMerve arasında) sa’y etmesi ve saçını kısaltmasıgerekir. Böyle yapmakla umresinin ihramından çıkmışolur. Bu kimse, bundan sonra Cidde’ye, Tâif’e, Medine’ye veya başka birşehre gidebilir. Temettu’ haccı sona ermez. Hatta dönüştehac için tekrar ihrama girse bile, Temettu’ hacısı olma durumuortadan kalkmaz. Fakat bir kimse kendi memleketine döner,sonra da hac içinihrama girerse, Temettu’ hacısı olmaktan çıkar. Eğermemleketine döndükten sonra yeni bir umre için ihrama girerse, birinciumre ile değil de ikinci umreyle Temettu’ hacısı sayılır.Çünkükendi memleketine dönmekle birinci umre ile Temettu’ hacısı olmadurumu sona ermiştir.

Bu konuda sözün özü şudur:

Temettu’ haccına niyet eden kimse,kendi memleketineveya başka bir yere gidebilir. Fakat kendi memleketine döner, sonrahac için (mikat yerinden yeniden) ihrama girerse, Temettu’ hacısıolma durumu ortadan kalkar ve İfrad hacısı olur. Kendimemleketine değil de başka bir yere gider, sonra hac için (mikatyerinden yeniden) ihrama girerse, Temettu’ hacısı olma durumu devameder ve bilindiği üzere kendisine hac kurbanı (hedy) gerekir.”(Aylık Görüşme; c: 4, s: 16)

Kısacası eğer sen, umre yaptıktansonra kendi memleketine dönersen, Temettu’ hacısı olmaktançıkarsın ve sana hac kurbanı gerekmez. Eğer Mekke’dekalırsan veya Medine gibi, memleketinden başka bir yere gidersen, Temettu’hacısı olma durumu ortadan kalkmaz.

Bilinmesi gerekir ki, hac türlerinin en fazîletlisi; Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in ashâbına emrettiği ve kendisinin de yapmayıtemennî ettiği Temettu’ haccıdır.

Bu konunun açıklaması (31822)nolu sorunun cevabında geçmişti.

Eğer kendi memleketine dönmüş ve Temettuhacısı olma durumu ortadan kalkmışsa, hac yolculuğunaçıkarken Temettu’ hacısı olman için, mikat yerinden tekrar umreiçin ihrama girmen, senin için daha fazîletlidir.

Yine bilinmesi gerekir ki, hac kurbanı (hedy),insanın (vermemek veya ödememek için) kaçtığı bir cezâdeğildir.Aksine müslüman, hac kurbanını, Allah Teâlâ’nınrızâsını elde etmek için vesile kıldığı biribâdettir. Bu kurban ile müslümanın takvâ ve ameli artar. Bu kurban, hacve umre ibâdetini bir yolculukta kendisine kolay kıldığıiçin Allah Teâlâ’ya bir şükrün ifâdesidir.

Allah Teâlâen iyi bilendir.