Bir kimse, İfâda (farz/Ziyâret) tavafı dışında hac ile ilgili bütün işleri tamamladıktan sonra vefât etti.(Haccının tam olması için) bu kimsenin yerine İfâda tavafı yapılabilir mi ?

Hamd,yalnızca Allah’adır.

Haccınbütün işlerini yerine getirdikten sonra İfâda tavafınıyapmadan önce vefât eden kimsenin yerine İfâda tavafıyapılmaz.

Nitekimİbn-i Abbas’tan -Allah ondan ve babasından râzı olsun- rivâyetolunduğuna göre o şöyle demiştir:

بَيْنَمَا رَجُلٌ وَاقِفٌ مَعَرَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِعَرَفَةَ إِذْ وَقَعَ مِنْ رَاحِلَتِهِفَوَقَصَتْهُ فَمَاتَ، فَذُكِرَ ذَلِكَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِوَسَلَّمَ فَقَالَ: اغْسِلُوهُ بِمَاءٍ وَسِدْرٍ، وَكَفِّنُوهُ فِي ثَوْبَيْنِ،وَلا تُحَنِّطُوهُ، وَلا تُخَمِّرُوا رَأْسَهُ. فَإِنَّ اللهَ يَبْعَثُهُ يَوْمَالْقِيَامَةِ مُلَبِّيًا. [ رواه البخاريومسلم وأصحاب السنن ]

“Biradam, (Vedâ haccında) Arafat’ta Rasûlullah -sallallahualeyhi ve sellem- ile birlikte iken bineğinden (devesinden) yere düşüpboynu kırıldı ve öldü.

Bu durum Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-‘e zikredildiğinde o şöyle buyurdu:

– Onu su vesidr ile yıkayın, iki elbise (iki parça bez) içindekefenleyin, bedenine (güzel) koku sürmeyin ve başınıörtmeyin. Çünkü Allah kıyâmet gününde onu telbiye getirir halde(hesaba çekmek için yeniden) diriltecektir.” (Buhârî, Müslim veSünen sahipleri rivâyet etmişlerdir.)

Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- o sahabînin yerine tavafyapılmasını emretmemiştir. Aksine ihramlıkaldığı için Allah Teâlâ kıyâmet gününde onu telbiyegetirir halde (hesaba çekmek için yeniden) diriltecektir.Nitekim bu sahâbî netavaf etmiş, ne de kendisinin yerine tavaf edilmiştir.

Tevfik,Allah Teâlâ’dandır.

AllahTeâlâ, Peygamberimiz Muhammed’e, âile halkına ve ashâbına salât veselâm eylesin.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi

Şeyh Abdulaziz b. Abdullah b. Baz

Şeyh Abdurrezzak Afîfî

Şeyh Abdullah Ğudeyyân

Şeyh Abdullah Munî’