آیا جایز است که مهریه را به غیر از واحد پولی که در عقد آمده پرداخت کند؟

اگر زن و مرد بر دادن مهریه به واحد پولی دیگری جز آن‌چه در عقد آمده رضایت داشتند دادن آن جایز است، به شرط آن‌که صرف بر اساس قیمت روزی باشد که پرداخت انجام می‌شود نه به قیمت روز عقد، و لازم است که همهٔ مبلغ را به او پرداخت کند نه آن‌که از هم جدا شوند در حالی که هنوز مبلغی بر عهدهٔ مرد باشد.

اصل در این مسئله روایتی است که ابوداوود (۳۳۵۴) و نسائی (۴۵۸۲) از ابن عمر ـ رضی الله عنهما ـ روایت کرده‌اند که گفت: من در بقیع شتر می‌فروختم و به دینار (سکهٔ طلا) می‌فروختم و درهم (سکهٔ نقره) می‌گرفتم و به درهم می‌فروختم و دینار می‌گرفتم. پس از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ در این باره پرسیدم. ایشان فرمودند: اشکالی ندارد که آن را به قیمت همان روز بگیری، به شرط آن‌که در حالی از هم جدا شوید که چیزی میان شما باقی نمانده باشد. نووی در المجموع (۹/ ۳۳۰) و ابن قیم در تهذیب السنن و احمد شاکر در تحقیق المسند (۷/ ۲۲۶) آن را صحیح دانسته‌اند و آلبانی در ضعیف أبي داود ضعیف دانسته است.

این حدیث موافق قواعد شرعی در بیوع و ربا است، بنابراین عمل فقها بر آن بوده است.

نگا: الشرح الممتع (۸/ ۳۰۵).

از هیئت دائم فتوا دربارهٔ شخصی پرسیده شد که واحد پول فرانسه را قرض گرفته و هنگام بازپرداخت، طلبکار از او خواسته که به پول الجزایر قرض او را پس دهد.

علمای هیئت چنین پاسخ دادند:

جایز است که به او در الجزایر به اندازهٔ طلبش از واحد پول فرانسه بدهید یا آن‌که به اندازهٔ قیمت صرف آن در روزِ پرداخت از پول الجزایر بدهید، به شرط آن‌که دریافت پول پیش از جدا شدن باشد.

(فتاوی اللجنة الدائمة: ۱۴/ ۱۴۳)

والله اعلم.