با سرعت هشتاد کیلومتر در ساعت که کمتر از حداکثر سرعت در مسیرهای دو بانده است حرکت می‌کردم که ناگهان یک اتوبوس از از لاین کناری خارج شد و پس از عبور از موانع در برابر من چپ کرد. از آنجایی که همه چیز ناگهانی رخ داد نتوانستم ماشین را کنترل کنم و به اتوبوس برخورد کردم که در پی این برخورد دو نفر از سرنشینان اتوبوس کشته شدند. یکی از سرنشینان اتوبوس به من گفت راننده‌ای که اتوبوس را هدایت می‌کرده راننده‌ی اصلی نبوده و حتی گواهی‌نامه نداشته.
سوال من این است: آیا کفاره و دادن دیه برای من واجب است؟
0 / 0
2,16205/05/2016
اتوموبیلی در برابر او چپ کرده و به سبب برخورد وی دو نفر کشته شده‌اند
سوال: 39502
متن پاسخ
ستایش خدا و صلوات و سلام بر رسول خدا و خاندانش.
اگر قضیه اینطور که شما می‌گویید بودهو شما سرعت قانونی را رعایت کرده‌اید و با این وجود بهسبب خروج ناگهانی اتوبوس از لاین دیگر و چپ کردن آن، نتوانسته‌ایداز برخورد جلوگیری کنید، گناهی بر گردن شما نیست ولازم نیست دیه و کفاره بدهید، زیرا هیچ تعدیو اشتباهی از سوی شما رخ نداده است.
از شیخ ابن عثمیمین ـ رحمه الله ـ درباره‌یشخصی پرسیدند که به سبب چپ شدن اتوموبیلش، پدرش که همراه اوبوده فوت کرده، و آیا لازم است کفاره دهد؟
ایشان گفتند: باید درباره‌ی سبب این حادثهتحقیق شود؛ اگر به سبب زیاده‌روی [و تجاوز] راننده است،باید دیه و کفاره بدهد. اما اگر مشکل از طرف وی نبودهچیزی بر وی واجب نمی‌شود (فتاوی اسلامیة:۳/ ۳۵۷).
از علمای کمیسیون دائمی فتوا درباره‌یحادثه‌ای مشابه پرسیده شد. پاسخ کمیسیون از اینقرار است:
اگر راننده در رانندگی خود مقصر است یا به سببیمانند مخالفت با قوانین یا سرعت غیر مجاز، یا چرت زدن ویا بی‌توجهی به معاینه‌ی فنی ماشین وایمنی آن و عواملی مانند این دچار حادثه شده، بایدکفاره‌ی قتل [غیر عمد] بدهد که آزاد کردن یک برده‌ی مومنو در صورت عدم امکان، روزه‌ی دو ماه پی در پی به قصد توبه است.اما اگر به هیچ وجه در وقوع این حادثه مقصر نیستچیزی بر گردن او نیست» (فتاوی إسلامیة: ۲/۳۵۶).
در رای صادره از مجمع فقه اسلامی منعقد شده در کنفرانسدوره‌ای هشتم به سال ۱۴۱۴ هجری برابر با ۱۹۹۳میلادی، درباره‌ی حالات عدم مسئولیت راننده آمده است:
۱- اگر حادثه در نتیجه‌ی یکنیروی قهری باشد که راننده توانایی دفع یادوری از آن را نداشته باشد. منظور [از قوه‌ی قهریه] هر عارضه‌ایاست که خارج از تدخل [و اراده و قدرت] انسان باشد.
۲- اگر به سبب عمل شخص زیان دیده باشد؛ عملیکه تاثیری قوی در احداث نتیجه داشته باشد. (مجلة المجمع الفقهي ۸: ۲/ ۳۷۲).
که این مورد مطابق با سوالشماست.
والله اعلم
منبع:
سایت اسلام سوال و جواب
اشتراک در خبرنامه
برای دریافت مطالب جدید و به روزآوری‌های سایت در خبرنامه‌ی ما عضو شوید
اپ اسلام سوال و جواب
دسترسی سریعتر به محتوا و امکان مرور بدون اینترنت
