Bir kadın, kocasının haberi olmadan evin nafakasından tasaddukta bulunabilir mi?

Hamd, yalnızca Allah’adır.

Bir kadının, kocası izin veriyorsa, onunmalından tasaddukta bulunmasında bir sakınca yoktur.

Bu izin, bazen sözle olabilir. Örneğinkocası kendisine: “Malımdan şu kadarını veyadilediğini sadaka olarak verebilirsin”, demesi gibi.

İzin, bazen örfî olabilir. Yani;insanların âdeti üzere, rızâ gösterilen bir infak olmasıveya bir kadının, kocasının ahlâkından bu infakarâzı olmasını ve kendisini bundanalıkoymadığını bilmesidir.

Bir kadının bu durumda kocasınınmalından tasaddukta bulunmasında bir sakınca yoktur. Hemkadına, hem de kocaya sadaka sevâbı verilir.

Fakat koca, karısını bundan yasaklarsaveya kadın, kocasının buna râzıolmadığını biliyorsa,bu takdirde kocasınınmalından bir şeyi tasaddukta bulunması (onu infak etmesi) câizdeğildir.

İbn-i Kudâme -Allah ona rahmet etsin- bu konudaşöyle demiştir:

“Kadının, kocasının izni olmadanonun malından basit bir şeyi sadaka olarak vermesi câiz midir? Bukonuda iki görüş vardır:

Birincisi: Câizdir. Çünkü Âişe -Allahondan râzı olsun-, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-‘inşöyle buyurduğunu rivâyet etmektedir:

إِذَا أَنْفَقَتِ الْمَرْأَةُ مِنْ بَيْتِ زَوْجِهَاغَيْرَ مُفْسِدَةٍ كَانَ لَهَا أَجْرُهَا، وَلَهُ مِثْلُهُ بِمَا اكْتَسَبَ،وَلَهَا بِمَا أَنْفَقَتْ، وَلِلْخَازِنِ مِثْلُ ذَلِكَ مِنْ غَيْرِ أَنْيَنْتَقِصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا. [رواه البخاري ومسلم]

“Kadın, kocasının evinden israfetmeden ve kocasına zarar vermeden infak ederse (sadakaverirse), ona infakın (sadakanın) sevâbı,kocasına da kazanmasının sevâbı verilir(yaptığı infak sebebiyleecri kendinin; malı kazanması sebebiyle bir o kadarı dakocasının olur). Hazinedâra da o kadar sevâp verilir. Onlardan hiçbiridiğerinin sevâbından bir şey eksiltmez (koca busevâbı o şeyi kazandığı için, kadın dahayırda harcadığı için hak etmiştir).”[1]

Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- bu hadiste izindenbahsetmemiştir.

Esmâ’dan -Allah ondan râzı olsun- rivâyetolunduğuna göre, o Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-‘e gelerekşöyle demiştir:

^[1] [رواه البخاري ومسلم]

“Ey Allah’ın elçisi! (Kocam) Zübeyr’in getirip bana teslim ettiklerindenbaşka benim hiçbir malım yoktur. Bana teslim ettiklerinden tasadduktabulunsam, bana bir günah var mıdır?

Bunun üzerine Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöylebuyurdu:

-Gücün yettiği kadarıyla (yani kocanın râzı olacağı kadar onun malından)tasadduk et!”[2]

Çünkü bu sadakaya hoşgörüyle bakmak vebunu isteyerek vermek, insanların âdetindendir. Bundan dolayı budavranış (basit bir şeyi sadaka olarak vermek), açık izinkâbilinden görülmüştür.

İkinci görüş ise, câizolmadığı yönündedir.

Doğru olan görüş; birincigörüştür.

Eğer koca, karısını bundan yasaklarve ona: “Hiçbir şeyi tasadduk etme! Benim malımdan az olsun, çokolsun hiçbir şeyi bağışta bulunma!” derse,kadının, kocasının malını tasadduk etmesi câizolmaz.”[3]

Kadının, izni olmadan kocasınınmalından tasadduk etmesinin câiz olmadığına şu hadisdelâlet etmektedir:

لا تُنْفِقُ الْمَرْأَةُ شَيْئًا مِنْ بَيْتِهَا إِلا بِإِذْنِزَوْجِهَا. فَقِيلَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! وَلا الطَّعَامَ ؟ قَالَ: ذَاكَأَفْضَلُ أَمْوَالِنَا. [ رواه أبو داود صححه الألباني في صحيح أبي داود]

“Kadın, kocasının izni olmadanevinden bir şey infak etmesin (sadaka vermesin).”

Bunun üzerine:

-Ey Allah’ın elçisi! Yiyecek de mi (infak etmesin)? diye soruldu.

Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-:

-Yiyecek, mallarımızın en değerlisidir, buyurdu.”[4]

Hadiste geçen “…kocasının izniolmadan…” lafzı, yani açık izin veya buna delâlet eden durumdemektir.[5]

İlmî Araştırmalar veDâimî Fetvâ Komisyonu’na:

“Bir kadın,kocasının izni olmadan onun malından tasadduk edebilir mi?”Diye sorulmuş, bunun üzerine komisyon şöyle cevap vermiştir[6]:

“Bu konuda aslolan şudur: Bir kadının, izni olmadankocasının malından tasadduk etme hakkı yoktur. Ancak âdetüzeri basit olan bir miktarı tasadduk etmesi bunundışındadır. Örneğin komşuya iyiliktebulunmak ve dilenciye sadaka vermek gibi basit bir sadakalar, kocanınmalına zarar vermez. Sevâbı ise, Nebi -sallallahu aleyhi vesellem-‘in şu hadisi gereği ikisinin arasında pay edilir:

إِذَا أَنْفَقَتِ الْمَرْأَةُ مِنْ بَيْتِ زَوْجِهَاغَيْرَ مُفْسِدَةٍ كَانَ لَهَا أَجْرُهَا، وَلَهُ مِثْلُهُ بِمَا اكْتَسَبَ،وَلَهَا بِمَا أَنْفَقَتْ، وَلِلْخَازِنِ مِثْلُ ذَلِكَ مِنْ غَيْرِ أَنْيَنْتَقِصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا. [رواه البخاري ومسلم]

“Kadın, kocasının evinden israfetmeden ve kocasına zarar vermeden infak ederse (sadakaverirse), ona infakın (sadakanın) sevâbı,kocasına da kazanmasının sevâbı verilir(yaptığı infak sebebiyleecri kendinin; malı kazanması sebebiyle bir o kadarı dakocasının olur). Hazinedâra da o kadar sevâp verilir. Onlardan hiçbiridiğerinin sevâbından bir şey eksiltmez (koca busevâbı o şeyi kazandığı için, kadın dahayırda harcadığı için hak etmiştir).”[7]

Değerli âlimMuhammed b. Salih el-Useymîn’e -Allah ona rahmet etsin-:

“Birkadın, kocasının malından bir şeyi, kendisi veyaölen akrabalarından birisi için tasadduk edebilir mi?” diyesorulmuş, bunun üzerine o şöyle cevap vermiştir:

“Bilindiğiüzere kocanın malı, kocanındır. İzni olmadan birisininmalından bir şeyi tasadduk etmek câiz değildir. Eğer koca,karısına kendisine veya ölen akrabalarından dilediğibirisi için tasadduk etmesine izin verirse, bunu yapmasında bir sakıncayoktur. Yok eğer buna koca izin vermezse, kadının bir şeyitasadduk etmesi kendisine helal olmaz. Çünkü mal,kocasınındır. Gönlü hoş olmadan ve rızâgöstermeden bir müslümanın malını yemek, helal olmaz.”[8]

Allah Teâlâ en iyibilendir.